Stelt u zich de situatie voor dat u een grote hond op straat tegenkomt. Wellicht denkt u ‘wat een mooi beest, zeg’. Hierdoor voelt u zich rustig. U loopt dan gewoon door of gaat de hond even aaien. Het kan ook zijn dat u denkt ‘oh jee, wat een groot beest zeg, dat gaat me straks bijten’. In dat geval voelt u zich gespannen of angstig. Daarom houdt u de hond aandachtig in de gaten, of steekt de straat over om uit zijn buurt te blijven.

Met dit simpele voorbeeld willen we laten zien dat niet de situatie (de hond die u tegenkomt), maar uw interpretatie van de situatie bepaalt hoe u zich voelt en gedraagt. Dit betekent dat als u uw interpretatie kan veranderen ook uw gevoel en gedrag zullen veranderen.

situatie  → gedachten →  gevoel en gedrag

ACT (spreek uit als ‘ekt’) is een krachtige nieuwe vorm van gedragstherapie gebaseerd op onderzoek naar hoe de menselijke geest werkt. Het is een behandelvorm die werkt bij een breed gebied aan psychische klachten. De bijzondere naam ACT komt van de woorden acceptatie en commitment (toewijding of verbintenis). Het leren accepteren van de zaken in je leven die buiten je invloed vallen en je verbinden aan die dingen die je wel kunt veranderen en je een rijker leven geeft. Hierbij zijn belangrijk te leren de strijd met ongewenste gevoelens en gedachten los te laten, bewust aanwezig te zijn in het hier-en-nu en actie ondernemen in de richting van je persoonlijke waarden.

ACT combineert effectieve onderdelen van andere behandelvormen als cognitieve therapie (werken met gedachten) en exposure (blootstellen aan beangstigende situaties) en voegt daar acceptatie en mindfulness aan toe.

ACT is een actieve behandelmethode. U zult actief nieuwe vaardigheden leren en gaan toepassen die helpen uw leven te verbeteren en de kwaliteit van leven kunnen vergroten. 

EMDR wordt vooral gebruikt bij posttraumatische stressklachten (PTSS), maar uit ervaring in het toepassen van EMDR blijkt dat het ook gebruikt kan worden bij andere psychische klachten. Deze klachten gaan dan meestal samen met vermijdingsgedrag, somberheid en/of gevoelens van angst, schaamte, verdriet, schuld of boosheid.

EMDR kan worden toegepast als deze klachten zijn ontstaan als gevolg van een of meerdere beschadigende ervaringen. Daarmee worden gebeurtenissen bedoeld die dusdanige sporen hebben nagelaten in het geheugen van de persoon, dat hij of zij er nu nog steeds last van heeft. Voorbeelden daarvan zijn emotionele verwaarlozing, akelige ervaringen op medisch gebied, verlieservaringen, werkgerelateerde gebeurtenissen en andere schokkende, schaamtevolle of ingrijpende ervaringen.

De belangrijkste insteek van EMDR is de cliënt te helpen de herinneringen aan deze gebeurtenissen te verwerken, met de bedoeling daarmee de klachten te verminderen of te laten verdwijnen. Door middel van oogbewegingen in combinatie met het oproepen van de nare gebeurtenis wordt het informatiesysteem van de hersenen gestimuleerd om deze gebeurtenis alsnog op een juiste manier te verwerken

Hoe weet je of EMDR kan worden toegepast? In het begin van de behandeling of tijdens het kennismakingsgesprek zal de therapeut uitgebreid aandacht besteden aan de oorzaak en achtergrond van de klachten. Daarbij is aandacht voor persoonlijke kenmerken. Met behulp van deze informatie komt naar voren of er een behandeling gericht op het trauma nodig is, en of EMDR kan worden gebruikt.